روزنامه جهان صنعت

پیگیری وضعیت خانه و باغ دکتر مصدق به مناسبت سالروز تولدش؛

محمد تاج‌الدین- بیست و نهم اردیبهشت‌ماه سالروز تولد یکی از تاثرگذارترین چهره‌های سیاسی تاریخ معاصر است، دکتر محمد مصدق. نام دکتر مصدق با ملی شدن صنعت نفت و بعد از آن با کودتای انگلیسی-آمریکایی 28 مرداد گره خورده است. کودتایی که دولت قانونی دکتر مصدق را ساقط کرد و پس از آن سرلشکر زاهدی با کمک قوای مسلح خارجی نخست‌وزیر شاه جوان شد.
بسیاری از ما سرنوشت مصدق فردای بعد از کودتا را می‌دانیم. دولت ملی از هم پاشید، بسیاری از وزرا تحت تعقیب قرار گرفتند و نخست‌وزیر نیز به زندان شاه افتاد.
مصدق را در دادگاه نظامی محاکمه کردند و سرآخر شاه راسا دستور به زندان و تبعید او داد. سه سال زندان در بی‌خبری گذشت و پس آن نخست‌وزیر سالخورده راهی احمدآباد شد. خانه پدری.
مصدق تا پایان عمر و سال 1345 در خانه باغ احمدآباد در حصر خانگی بود. بعضی از نزدیکان و خانواده‌اش اجازه داشتند در کنارش باشند اما دیگر نتوانست به صحنه سیاسی کشور بازگردد.


او را در همان احمدآباد و اتاق نشیمن خانه‌اش خاک کردند.
مزاری که تا انقلاب اسلامی و حضور آیت‌الله طالقانی در احمدآباد مهر و موم بود اما از آن زمان تا به حال و حتی با ثبت ملی این باغ در سال 1379 این ملک وضعیت روشنی ندارد. از طرف دیگر منزل مصدق در خیابان فلسطین نیز اوضاع بسامانی ندارد. خانه‌ای که بسیاری از جلسات دولت در آن تشکیل می‌شد و حتی در شب کودتا، قوای مسلح به آنجا حمله کردند و قصد جان مصدق را داشتند.
روزگار تلخ تبعید
«این عکس روی دیوار را می‌بینی؟ این همان لحظه‌ای است که در دادگاه ارتش بر سر ارتشی‌ها داد می‌زد که بدبخت‌ها شما مملکت‌تان را فروخته‌اید. من نفت را ملی کردم. حالا می‌خواهید من را اعدام کنید؟ خب اعدامم کنید.
این عکس کابینه‌اش است. آن هم دکتر فاطمی است. این مرد لحظه‌ای دکتر مصدق را تنها نگذاشت. حتی پیشنهاد ملی شدن صنعت نفت را همین مرد به مصدق داد. آخر هم جانش را روی همین موضوع گذاشت.
این عکس‌ها برای همان روزهایی که آقا اینجا بود. این عکس را ببین. این که جلوی آقا نشسته ضیاء‌السلطنه همسرش است. اینجا داشت به آقا می‌گفت: مرد سیاست را رها کن! خانه‌ام را ویران کردند، فرزندانم ناراحت هستند. رها کن این کارها را! آقا هم این طوری جوابش را داد: مملکت ما بیشتر از اینها نیاز به فداکاری دارد.
اینها گفته‌های ابوالفتح تک‌روستا از ملازمان خانه باغ احمدآباد است.
او حالا سال‌هاست کلیددار تنهایی خانه ابدی مصدق است. مصدق وصیت کرده بود او را در ابن بابویه دفن کنند و به همین خاطر هنوز مزارش سنگ ندارد. خانه باغ احمدآباد از زمان ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد قفل شد و سال‌هاست متروک مانده است.
خانواده مصدق در اسفند سال 1394 طی نامه‌ای درخواست کردند وصیت پدرشان اجرا شود و او را به آرامستان ابن‌بابویه و در کنار شهدای سی تیر دفن کنند؛ خواسته‌ای که هنوز مورد قبول واقع نشده است.
از طرف دیگر خانه باغ احمدآباد هم اوضاع بسامانی ندارد. بعد از نامگذاری خیابانی در تهران به نام دکتر مصدق به همت شورای فعلی شهر تهران انتظار می‌رفت تکلیف خانه باغ احمدآباد نیز مشخص شود. اما هنوز اتفاقی نیفتاده است؛ خانه‌ای که میزبان وسایل شخصی و یادگار‌های به جا مانده از نخست‌وزیر دولت ملی است.
خانه خیابان فلسطین
«ظرف چند دقیقه خانه کاملا ویران و با خاک یکسان شد و هیچ‌ چیزی که به کوچک‌ترین دردی بخورد، باقی نماند.»
اینها توصیف خبرنگار وقت روزنامه کیهان از حمله کودتاچی‌ها به منزل دکتر مصدق در خیابان فلسطین است. در آن روز مصدق در خانه نبود و در نبود او آنچه بر جا ماند، ویرانی بود و غارت. اما بنا با همه ناملایمات بر جا ماند؛ بنایی که در سال‌های گذشته دستخوش تغییرات فراوانی قرار گرفته و هنوز تکلیف روشنی ندارد.
خانه دکتر مصدق در خیابان فلسطین نه تنها هنوز در فهرست آثار قابل حفاظت میراث فرهنگی ثبت نشده بلکه به گزارش خبرگزاری این سازمان در سال ۱۳۶۶ بخش عمده باغ و عمارت اصلی که محل تشکیل جلسه‌های هیات دولت مصدق بود، فروخته و به آپارتمان تبدیل شده است.
خانه ۲۵۰۰ متری دکتر مصدق پیش از انقلاب به هنرستان موسیقی تبدیل شده بود و پس از سال ۵۷ هم گروه موسیقی ارشاد در آنجا مستقر شد.
آنچه از این ملک مانده حیاط و عمارتی ۵۰۰ متری است که اکنون خوابگاه دانشجویان دانشگاه هنر است. این بخش از بنا در اختیار احمد مصدق فرزند دکتر مصدق بوده است که او دو دانگ آن را به دانشگاه هنر بخشیده و درباره مالکیت چهار دانگ دیگر بین بنیاد مستضعفان و جانبازان و دانشگاه هنر اختلاف است.
خانه دکتر مصدق در تهران که هنوز آثار گلوله‌های شلیک شده در ۲۸ مرداد ۳۲ بر در و دیوارش باقی مانده، در دوران وزارت او محل تشکیل جلسات هیات دولت بوده و در و دیوار آن شاهد رخدادهای تاریخی مهمی بوده است.
حسن خلیل‌آبادی رییس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر تهران ابراز امیدواری می‌کند در آینده‌ای نزدیک وضعیت این بنا مشخص شود و اقدامات لازم جهت بازسازی‌اش انجام شود.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
به امید دیدارِ «یسنا» (شهروند)افزایش ۳۵ درصدی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی (خراسان)پرونده‌ای که باز است (اعتماد) آمریکا با آتش بازی نکند؛ سلاح‌هایی در اختیار داریم که فکرش را هم نمی‌کنید (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
نیروهای خارجی باید از سوریه خارج شوند پیگیری وضعیت خانه و باغ دکتر مصدق به مناسبت سالروز تولدش؛ آزادی فلسطین سنت الهی است آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند دلار زدایی از اقتصاد ایران ترس پیونگ‌یانگ از تکرار سناریوی لیبی سناریوهای آینده بورس ثبت رکورد جدید گران‌ترین خانه‌های تهران در زمستان 96 به روایت مرکز آمار؛ رییس انجمن مددکاری اجتماعی ایران: ملت غرغروی ایران! دن‌کیشوت‌های حزبی! راهکاری برای عبور تهران از بحران استراتژی توسعه صنعتی پس از سه سال هنوز در خواب است توافق اعضای اتحادیه اروپا؛ زمزمه‌های توتال برای خروج از پارس‌جنوبی؛ اختلالات به نوبت: بی‌اطلاعی از جزییات قرارداد توتال انتخابات عراق و برآیندهای داخلی و خارجی بازی مقتدا صدر با کارت ملی‌گرایی عربی توافق اعضای اتحادیه اروپا؛ بازی مقتدا صدر با کارت ملی‌گرایی عربی توافق اعضای اتحادیه اروپا؛ بازی مقتدا صدر با کارت ملی‌گرایی عربی توافق اعضای اتحادیه اروپا؛ بازی مقتدا صدر با کارت ملی‌گرایی عربی